Consumenten denken vaak dat ze het routineonderhoud aan hun autobanden het best zelf kunnen doen. De toestand van banden is echter een belangrijk en vaak onderschat onderdeel van het onderhoud.
Het vroegtijdig opmerken van veroudering of slijtage aan banden kan zowel voor de klant als voor de werkplaats van groot belang zijn. In dit artikel geeft Autodata een overzicht van de factoren die tot beschadiging en slijtage van banden leiden en van de criteria om een bandenwissel aan te bevelen.
Scheuren
Er zijn verschillende factoren waardoor banden kunnen scheuren. Door ultraviolet licht (UV) of extreme hitte kunnen de polymeren in het rubber uitzetten. Wanneer de polymeren dan afkoelen, trekken ze samen, waardoor ze in de loop van de tijd zwakker worden. In een koud klimaat kunnen koudegolven hetzelfde effect hebben.
Ook vocht kan schade aan banden veroorzaken: water dat in de band terechtkomt, kan het rubber aan de binnenkant aantasten. Daardoor komt de band minder strak om de velg te zitten, wat de kans op wrijvingsschade in de vorm van kleine scheurtjes vergroot.
Bij een te lage spanning hebben banden meer contact met de wegen dus meer slijtage, terwijl er bij een te hoge spanning meer druk op wangen van de band komt te staan, waardoor de kans op scheurvorming bij rijden over slechte wegen groter wordt.
Met kleine scheurtjes in het loopvlak komt een auto meestal nog wel door de APK, maar met diepere scheuren bestaat het risico dat het loopvlak loskomt, wat gevaarlijk kan zijn. Scheuren in de wangen van banden kunnen een teken van veroudering zijn: het rubber wordt harder en kan de schokken niet meer goed opvangen. Uiteindelijk kan dit tot een klapband leiden.
Vlakke plekken
Banden kunnen beschadigd raken door stilstand. Als een auto niet rijdt en de banden niet af en toe worden gedraaid, krijgen de banden op het raakvlak met de grond een vlakke plek door de constante druk op dezelfde plaats.
Als die situatie kort heeft geduurd, kunnen de banden meestal in 10 tot 15 minuten weer rond worden gereden, maar na een langere periode van stilstand kan de vlakke plek veel langer blijven, zeker als de auto meer dan een maand niet heeft gereden
Vlakke plekken kunnen de oorzaak zijn van trillingen, slechte wegligging en zelfs een lekke band.
Krikpunten
De meeste auto’s hebben vier krikpunten. Deze bevinden zich op de versterkte metalen ribben onder de flanken van de auto en hebben vaak nokken of inkepingen. Inkepingen zijn alleen geschikt voor bijpassende krikken. Het gebruik van een verkeerde krik kan tot schade leiden.
Bij gebruik van een hefbrug moeten de steunen onder de krikpunten of gewoon onder de dorpels worden geplaatst. De bandenmodule van Autodata omvat een schema met krikpunten en de aanbevolen krikken of steunen voor elk punt.
De 2014 Jaguar F-Type Coupe, met punten voor potkrikken, verrijdbare garagekrikken en hefbruggen.
Code voor de productiedatum
Soms liggen banden lang in het magazijn voordat ze worden verkocht. Omdat rubber veroudert, adviseren brancheverenigingen banden binnen 7 tot 10 jaar te vervangen, ook als ze nauwelijks zijn versleten.
Voor aanhangwagens en caravans is dit 6 jaar. Reservebanden kunnen het einde van hun levensduur nog eerder bereiken omdat de oliën die worden toegevoegd om het rubber soepel te houden pas vrijkomen bij gebruik.
Daarom is de productiedatum op de wang van de band erg belangrijk. Banden die na 2000 zijn geproduceerd, hebben een viercijferige code met de indeling WWJJ (week-jaar).
0412 betekent dus dat de band in de vierde week van 2012 (januari) is geproduceerd en dus voorbij het einde van zijn levensduur is.
Aanhaalmoment
Het te strak aandraaien van wielmoeren of -bouten kan net zo gevaarlijk zijn als het niet vast genoeg aandraaien. Bij een te groot aanhaalmoment kan de schroefdraad beschadigd raken, en zelfs de bout kan breken. Bij te strak aangedraaide bouten kunnen de remmen gaan schokken of zelfs kromtrekken, waardoor de banden nog zwaarder worden belast.
Uit een vierjarig onderzoek van de Tire Dealer Association of Canada is gebleken dat 85% van de afgelopen wielen te wijten was aan falen van de bevestiging. Dat wil zeggen dat er wielmoeren of – bouten zijn losgekomen doordat ze waarschijnlijk niet vast genoeg waren aangedraaid.
Het niet vast genoeg aandraaien van moeren of bouten kan het gevolg zijn van het gebruik van een slagmoersleutel. Om die reden adviseren brancheverenigingen het gebruik van een gekalibreerde momentsleutel om wielmoeren/-bouten aan te draaien.
In de bandenmodule van Autodata staan aanhaalmomenten voor wielmoeren of -bouten en voor de boutjes van TPMS-sensoren, indien van toepassing.
TPMS
TPMS (Tyre Pressure Monitoring System) is een bandenspanningscontrolesysteem dat sinds 2014 verplicht is in de EU en dat tegenwoordig is ingebouwd in de meeste auto’s die we in de werkplaats zien. In het Verenigd Koninkrijk komt een auto met een defect TPMS niet door de APK als de auto van na 1 januari 2012 is.
In de werkplaats zien we doorgaans twee soorten TPMS:
Ook reservebanden hebben steeds vaker een sensor voor het TPMS. Als het waarschuwingslampje van het TPMS blijft branden, kan het zijn dat de reserveband in of onder de bagageruimte niet op de juiste spanning is.
TPMS-sensoren kunnen ook worden geactiveerd als de auto door een gat in de weg of over een verkeersdrempel rijdt: als een wiel een obstakel raakt, kan de sensor door de plotselinge drukverandering ten onrechte een lekke band melden.
Autodata biedt voertuigspecifieke instructies, waaronder schema’s waarin de werking en de resetprocedure van het TPMS wordt verklaard en instructies voor het demonteren en monteren van ventielen bij een bandenwissel.
Zomer- en winterbanden
Zomer- en winterbanden hebben elk hun eigen samenstelling en een zichtbaar ander profiel. Zomerbanden hebben minder groeven, zijn breder, gemaakt van een minder vervormbaar soort rubber en hebben een profiel waardoor ze beter bestand zijn tegen aquaplaning.
Winterbanden hebben meer groeven, die in een hoek staan om meer grip op sneeuw en ijs te hebben. Ze hebben een speciale samenstelling waardoor ze soepel blijven bij lage temperaturen.
Allseasonbanden zijn een compromis tussen zomer- en winterbanden en hebben een profiel dat voor een lagere rolweerstand en dus een lager energieverbruik dan de winterband zorgt, maar bij regen en sneeuw meer grip biedt dan de zomerband.
Winterbanden zijn in de wintermaanden verplicht in landen zoals Zweden, Noorwegen, Finland en de Baltische staten. In Duitsland is het gebruik van ‘banden met wintereigenschappen’ verplicht bij winterse omstandigheden zoals sneeuw of gladheid bij vorst. Sneeuwkettingen zijn verplicht in onder andere Noorwegen, Oostenrijk en Servië.
Autodata heeft gemerkt dat de bandenmodule het meest wordt gebruikt in de late herfst en het begin van de winter. Een tweede piek doet zich voor in het voorjaar. Dit wijst erop dat de vraag naar informatie over banden nog altijd wordt bepaald door de behoefte van het seizoen.
In oktober 2020 werd meer dan 25.000 keer bandeninformatie opgevraagd in de Autodata-applicatie voor werkplaatsen. Autodata beveelt ook aan om het TPMS te resetten bij een wissel van winterbanden naar zomerbanden of omgekeerd.
Jamie Willis, Technical Support Supervisor voor Autodata, zegt hierover: “Met de diverse lockdowns en het verminderde gebruik van auto’s komen klanten misschien niet op het idee dat hun banden aan vervanging toe zijn, omdat die er nog goed uitzien. Monteurs kunnen een bandenwissel aanbevelen ter voorkoming van problemen die kunnen ontstaan door verouderde of versleten banden.”
Autodata biedt uitgebreide gegevens over banden, zoals de bandenspanning, krikpunten, aanhaalmomenten en instructies over het TPMS. Daar voegt Willis aan toe: “In de afgelopen 12 maanden hebben we 2480 items over banden toegevoegd, en regelmatig modules bijgewerkt met informatie over onderhoudsintervallen, wieluitlijning, remmen, motormanagement en bekende storingen met de oplossingen daarvoor en meer.”
Autodata is een technische oplossing voor werkplaatsen met online informatie over 34.000 modellen van 142 fabrikanten. Ga voor meer informatie over of een proefperiode voor Autodata naar www.autodata-group.com.